درباره «کوکداما»، گلدان نخی چه می‌دانید؟

شاید هنگامی که در خیابان در حال قدم زدن هستید یا از کوچه و محله‌ای می‌گذرید در مغازه‌های گلفروشی‌هایی که به صورت گذری آنها را مشاهد می‌کنید شاهد آن باشید درون گلفروشی‌شان علاوه بر گیاهان، گل‌ها و گلدان‌های متنوع؛ گلدان‌های عجیب و غریبی جای گرفته‌اند که گیاهان درون‌اش در دل یک تور قرار گرفته و به نظر می‌رسد خاک و ریشه‌اش بیرون است و به صورت معلق از دیوار و سقف آویزان هستند.

گلدان‌هایی که بیشتر شبیه به تور توپ‌هایی مانند والیبال و بستکتبال هستند؛ اما به جای آنکه درون این تورها توپ قرار داشته باشد گیاهان زیبایی هستند که هرکس با دیدن آنها هوس می‌کند یکی از آنها را داشته و در محیط خانه، محل کار و کلا در فضاهایی که در آنها زندگی می‌کند بگذارد و از تماشا و داشتن‌شان لذت ببرد.

اما بد نیست بدانید این گیاهان، به نام «کوکداما» شناخته می‌شود. گیاهانی که به تازگی استفاده آن، درست کردن‌اش و خرید‌شان باب شده است و برای همین هم «کوکداما» را در اطراف خود بیشتر از گذشته می‌بینید که اتفاقا علاقمندانی هم پیدا کرده و روز به روز به تعداد آنها اضافه می‌شود.

وقتی از «کوکداما» حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم

اگر می‌خواهید به طور کلی و مقدماتی بدانید «کوکداما» چیست و اگر کسی از شما پرسید یا خودتان آن را دیدید بدانید با چه نوع گیاهی طرف هستید. «کوکداما» یک روش باغبانی ژاپنی است که در آن ریشه‌های یک گیاه در خاک و خزه‌های اسفنجی پیچیده می‌شود و بعد از آن با نخ بسته شده و به صورت آویز می‌تواند در مکان‌های گوناگون مورد استفاده قرار گیرد. کوکه (Koke) به ژاپنی یعنی خزه و داما (damas) هم به معنی توپ است که در مجموع معنی توپ خزه‌ای می‌دهد.

این روش از آن دسته روش‌های نگهداری از گیاهان است که قدمتی چند صد ساله دارد. با این وجود چند سالی می‌شود به عنوان روشی نوین در نگهداری از گیاهان معرفی شده و معمولا برای دکوراسیون‌های مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد و کسانی که علاقه‌مند به گل و گیاه و داشتن آنها در فضا و دکوراسیون‌اند از چنین روشی بسیار استقبال می‌کنند. به همین دلیل نیز این روزها این روش به یک روش تازه در دکوراسیون‌های مدرن و فانتزی بدل شده است.

چون در هر صورت باغچه‌های نخی روشی پسندیده برای اضافه کردن گیاهان در فضای خانه است و ساخت و نگهداری‌اش هم آنقدر دشورای ندارد که بسیاری عطای نداشتن آن را به لقایش ببخشند. اما اگر جزو کسانی هستید که سلیقه، خلاقیت و حوصله دارید خودتان هم می‌توانید یک «کوکداما» بسازید. برای ساختن این گلدان‌های نخی هم وسایل اولیه آنچنانی نیاز نیست. یک گیاه، نخ کتان و نخ چندلایه بعلاوه خاک بونسای، خاک گلدان، خزه خشک شده و خزه کاغذی مواد لازم ساخت یک «کوکداما» است.  

«کوکدامای»خانگی چطور ساخته می‌شود؟

با نخ کتان خزه‌ها را که به خوبی از قبل خیس کرده‌اید به یکدیگر وصل کنید بعد گیاه مدنظرتان را از گلدان اصلی‌اش جدا کنید و ریشه‌اش را از خاک اطراف‌اش تا جایی که امکان دارد و به ریشه آسیب وارد نمی‌کند بتکانید. سپس ریشه آن را درون خزه‌ای که آماده کردید با کمک نخ کتان قرار دهید. در مرحله بعد تمام خاک‌ها را باهم مخلوط کرده خیس کنید و به صورت توپ درآورید و بعد از آن ریشه‌ای که درون خزه قرار دارد درون آن بگذارید به طوری که ریشه‌ها درون‌اش جای گیرد.

آنوقت است که نوبت به آن می‌رسد این خاک توپی شده را در دل خزه‌ای نازک قرار دهید و و کاغذی قرار داده و با نخ دور آن را بندید. وقتی با نخ کامل پیچیدید به گونه‌ای ادامه نخ را به یک آویز وصل کنید تا بتوانید آن را در جای مدنظر خود بگذارید.

چند توصیه برای داشتن «کوکداما» بهتر

 بهتر است گیاهانی را برای این منظور انتخاب کنید که ریشه‌های بزرگ نداشته باشند تا در چنین فضایی به خوبی باقی بماند و به دلیل تنگ بودن جای ریشه‌ها گیاه از بین نرود و خشک نشود. برای آنکه خاک حالت چسبندگی بهتری پیدا کند هم آن را با کمک آب چسبنده کنید و ریشه‌های گیاه را با خاک بونسای بپوشانید. همچنین بهتر است از خاک‌هایی استفاده کنید که با کودگیاهی آغشته شده باشند. این امر موجب می‌شود مواد مفید و مغذی درون خاک وجود داشته باشد و گیاه را به خوبی حفظ و تقویت کند.

در نهایت می‌بینید که با کمی حوصله و خوش سلیقگی می‌توانید یک گلدان نخی جذاب داشته باشید. اما چه خودتان این گلدان نخی را آماده و چه آن را فروشگاه‌ها و گلفروشی‌ها تهیه کنید در هر صورت باید بدانید که بعد از داشتن این گلدن‌ها باید بدانید چطور از آنها نگهداری کنید تا سالم و سرحال باقی بمانند و محیط مدنظرتان را جذاب و پرانرژی نگه دارد.

چگونه از «کوکداما» نگهداری کنید؟

اولین نکته برای درست نگهداری از «کوکداما» دانستن زمان آبیاری آن است. برای آنکه متوجه شوید «کوکداما» شما چه زمانی به آب نیاز دارد کافیست آن را در دست بگیرید و وزن کنید. این موضوع به شما نشان می‌دهد تا چه حد گیاه شما تشنه است. اگر وزن «کوکداما» سبک‌تر از حد معمول باشد این خبر را به شما می‌دهد گیاه‌تان به آب نیاز دارد. بهتر است بدانید به طور معمول یک «کوکداما» به هفته‌ای سه تا پنج بار آبیاری نیازمند است.

روش آبیاری «کوکداما» نیز به این صورت است که یا توپ «کوکداما» را درون ظرفی آب به مدت حداقل 5 تا حداکثر  30 دقیقه قرار دهید و بعد از آن به خوبی آب اضافی آن را گرفته و به سرجایش برگردانید. یا توپ آن را آنقدر با آب اسپری کنید که اطمینان یابید گیاه دیگر به آب نیاز ندارد. همچنین برای ماندگاری بهتر «کوکداما» از آنجایی که بیشتر از گلدان‌های معمولی به آب نیاز دارد بهتر است هر روز آن را با اسپری تر کنید.

«کوکداما» را در جایی قرار دهید که دارای نور کافی باشد. البته اینکه گیاه «کوکداما» به چه نوری نیاز دارد بسته به این دارد که چه گیاهی را برای آنکه به «کوکداما» تبدیل شود انتخاب کرده‌اید. معمولا بهتر است گیاهی را انتخاب کنید که در سایه روشن و به دور از تابش مستقیم آفتاب باشد. در این شرایط شما می‌توانید این اطمینان را داشته باشید که برای مدت طولانی «کوکداما» را سالم و سرحال دارید.

البته لازم به ذکر است که دمای محیط را هم مناسب و متعادل بین 10 تا 25 درجه سانتی‌گراد حفظ کنید. نه دمای بالا و نه دمای پایین برای «کوکداما» مناسب نیست. حفظ دمای متعادل برای «کوکداما» بهترین حالت ممکن است. چون باعث می‌شود رطوبت به درستی درون «کوکداما» حفظ شود. همچنین توصیه می‌شود ماهی یک بار از کود مایع برای تغذیه خاک «کوکداما» بهره ببرید تا به رشد بهتر و سلامت بیشتر آن کمک کرده باشید.

همچنین این نکته را نیز باید تاکید کنید گیاه در هر صورت یک موجود زنده است و رشد می‌کند. برای همین ممکن است پس از چند ماه نیاز به جای تازه و بزرگ‌تر پیدا کند. در غیر این صورت به دلیل نداشتن جای کافی به منظور رشد، خشک می‌شود و از بین می‌رود. وقتی ریشه گیاه از توپ خزه بیرون بزند نشان دهنده آن است که دیگر ریشه جایی برای رشد ندارد و باید هرچه سریع‌تر جای آن را محیطی بزرگ‌تر و بهتر تغییر داد.

با دقت به نکات گفته شده و قرار دادن این گلدان‌های جذاب و زیبا در محیطی که فضای دکوراسیون شما را سرزنده و پرانرژی می‌کند؛ «کوکداما» می‌تواند یک گزینه مناسب و دوست داشتنی برای خلق دکوراسیونی زیبا باشد.