چند راهکار برای فرار از گرمازدگی

هوا گرم است. بسیار هم گرم است. آنقدر گرم که همه به دنبال آن هستند تا سریع‌تر خود را به کولر و آبی خنک برسانند تا برای دقایقی از گرمای عرق‌ریزان و آفتاب سوزان در امان باشند. خبرهای هواشناسی هم هیچ خبر خوشی درباره آنکه قرار است موجی از خنکای بهاری وارد شود نمی‌دهد و حتی هر روز خبرهایی که منتشر می‌کند و دمای هوایی که روزهای آینده را نشان می‌دهد دمایی بالای 35 درجه است که البته جنوب کشور بالای 45 درجه را به خود می‌بیند و گویا قرار نیست به این زودی‌ها این دما رو به کاهش بوده و کمی نسیم ما را مهمان خنکای خود کند.

گرما تا جایی پیش رفته است حتی کشورهای دیگر که دارای دمای معتدل بوده‌اند را هم درگیر کرده و هر روز می‌بینیم از سوی رسانه‌های گوناگون گفته می‌شود کشورهای اروپایی نیز باوجود آنکه کمتر دمای بالای 30 درجه را بر روی دماسنج خود دیده‌اند؛ اما این روزها این دما و حتی بیشتر از آن هم به یک امر عادی بدل شده که یک شوک جهانی را به همراه داشته و این هشدار را می‌دهد جهان با سرعت بیشتری به سمت گرم شدن در حرکت است و یخچال‌های طبیعی دیگر توان ماندن نداشته و به مرور زمان و با سرعت بسیار بالا در حال از بین ‌رفتن است.

در این میان، گرمازدگی و بیماری‌های ناشی از آن روز به روز در حال افزایش است. بدن‌هایی که تاب و توان تحمل این گرما را نداشته و برای همین به بیماری‌های گوناگون از جمله گرمازدگی دچار می‌شود که در برخی موارد درمان ساده‌ای هم ندارد. برای همین هم بد نیست قبل از آنکه گرمازدگی به شما رو آورد سعی کنید تا از آن دوری کرده و با برخی از اصول پیشگیری، این روزهای گرم تابستانی را بدون آنکه با بیماری‌های گوناگون دست و پنجه نرم کنید بگذارنید.

در این گزارش تلاش‌مان بر این است علاوه بر آنکه علائم گرمازدگی را به شما بگوییم نکاتی را هم درباره پیشگیری و همچنین درمان‌های سرپایی برای گرمازدگی‌های سطحی بیان کنیم. این را هم بدانید اگر دچار گرمازدگی حاد شده‌اید به دنبال درمان‌های خانگی، تجربی و اینترنتی نباشید و فورا خود و اطرافیانی که به گرمازدگی دچار شده‌اند را به نزدیک‌ترین درمانگاه، بیمارستان و... برسانید که گرمازدگی حاد به هیچ‌عنوان شوخی بردار نیست و با جان و سلامتی شما و اطرافیان‌تان سر و کار خواهد داشت.

 علامت‌های گرمازدگی چیست؟

در ابتدا بهتر است با علائم گرمازدگی آشنا شوید. چون هر علائم و نشانه‌ای نشان‌دهنده گرمازدگی نیست. افزایش دمای بدن به دلیل قرار گرفتن در یک محیط گرم یا انجام کار و فعالیتی که باعث افزایش دمای بدن شود در نهایت موجب خواهد شد فرد به گرمازدگی دچار شود. اما گرمازدگی نیز مانند بسیاری از بیماری‌ها دارای درجه‌بندی بوده و از حاد تا مزمن قابلیت درجه‌بندی شدن دارد.

زمانی که فردی دچار گرمازدگی می‌شود بدن به شدت عرق کرده، میزان خون کاهش پیدا می‌کند و باعث افزایش دمای بدن بین 38 تا 39 درجه می‌شود. در نهایت نیز رنگ‌پریدگی از جمله علائم ظاهری است که می‌توانید از این طریق متوجه گرمازدگی شوید. سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، کاهش فشار خون، ادرار اندک و تیره، افزایش ضربان قلب و... نیز علائمی جانبی است که براثر دچار شدن به گرمازدگی به وجود می‌آید. اما علائم گرمازدگی تا همین حد ختم نمی‌شود و کسی که به گرمازدگی شدید مبتلا شده که خطر مرگ را نیز به همراه دارد و باید آن را جدی گرفت افزایش دمای بدن به 40 درجه و بالاتر است و همین موضوع موجب می‌شود تا آسیب جدی به مغز، قلب، کلیه، کبد و عضلات وارد شود. اتفاقات ناگورای که علائم بیرونی آن آشفتگی، هذیان، تشنج و کما است.

واکنش‌های بعد از تشخیص گرمازدگی

حالا که با علائم گرمازدگی آشنا شدید بهتر است بدانید با دیدن این علائم بهترین واکنش‌ها و عملکردها چه خواهد بود؟ اول از همه اینکه بهتر است فرد گرمازده را از محیطی که در آن به گرمازدگی دچار شده است دور کنید و بعد از آن او را به یک محیط خنک برده و تا جایی که امکان دارد لباس‌های او را کم کرده و با پاشیدن و اسپری کردن آب بر روی صورت و بدن فرد گرمازده سعی کنید تا دمای بدن او را کاهش دهید. همچنین بهتر است با کمک تکه‌های یخ که دور یک پارچه یا حوله پیچیده شده و به سر، گردن، کشاله ران و زیر بغل بکشید. سپس بدن او را ماساژ دهید تا خون در بدن به جریان بیافتد و پاهای بیمار را بر روی دیوار قرار داده و سعی کنید او را طوری بخوابانید که خون به مغزش برسد. اگر بیمار هوشیار است نیز از این موقعیت بهره برده و تلاش کنید به مرور به او آب بخورانید تا بدن با ورود آب خنک شود. اگر درون آب مقداری نمک ریخته و آن را به بیمار بدهید بهتر خواهد بود. محلول ORS که همان يك قاشق چاي‌خوري نمك با هشت قاشق چاي‌خوري شكر در يك ليتر آب است نیز یک نوشيدني مناسب در این زمان خواهد بود. در نهایت نیز لازم است با اورژانس تماس گرفته و بیمار گرمازده را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی ببرید. چون باید بیمار هرچه سریع‌تر دمای بدن‌اش کاهش پیدا کند تا اتفاقات جبران‌ناپذیر بعدی رخ ندهد.

راه‌های پیشگیری از گرمازدگی

برای آنکه دچار گرمازدگی نشوید می‌توانید چند اصول را رعایت کنید. اول از همه اینکه لباس‌های نخی، گشاد و با رنگ روشن و چه بهتر از جنس کتان که هوا در آن بهتر رفت و آمد می‌کند را به تن کنید. در روزهای گرم خوردن قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار و شیرین، دوغ و... را کمتر کرده یا دیگر متوقف کنید. خوردن غذاهای چرب و داغ هم در این روزها توصیه نمی‌شود. آب و مایعات را به صورت مداوم در طول روز لحاظ کرده و سعی کنید همیشه با خود یک شیشه آب همراه داشته باشید که به مرور به میزان کم؛ اما در فواصل زمانی کوتاه آن را بنوشید. این کار کمک خواهد کرد تا آب بدن شما تامین و آب‌های از دست رفته‌تان به سرعت جایگزین شود. همچنین تمام تلاش خود را کنید از ساعت 11 تا 16 بیرون و در مقابل تابش مستقیم آفتاب نباشید. از ضدآفتاب، عینک آفتابی، کلاه نقاب‌دار و... استفاده کنید تا کم‌ترین تابش خورشید بر بدن شما بتابد و ضمن اینکه تلاش کنید در ساعات کمی بیرون از خانه یا محیط‌های مسقف باشید. اگر اهل ورزش کردن نیز هستید زمان ورزش کردن خود را قبل از طلوع آفتاب یا بعد از آن قرار دهید و بدانید در زمان ورزش کردن باید آب زیاد مصرف کنید تا بدن دچار خشکی و کمبود مایعات نشود.

خوردن برخی نوشیدنی‌ها در فصل گرما علاوه بر اینکه شما را از گرمازدگی در امان نگه می‌دارد باعث خواهد شد تا آب کافی در بدن ذخیره داشته باشید و کم‌تر احساس گرما و تشنگی کنید. یکی از بهترین این نوشیدنی‌ها آب و آبلیمو است. آب و گلاب را هم دست‌کم نگیرید. آب به همراه خاک‌شیر و آب با تخم‌شربتی نیز نوشیدنی است که می‌توان آن را در طول روز و در فواصل گوناگون به ویژه در زمان ورزش کردن یا کار کردن در مکان‌هایی که باید زیر سقف آسمان صورت گیرد مورد استفاده قرار داد. شربت سکنجبین، تخم کاسنی، دم‌نوش عناب و عسل، آب انار، عرق کاسنی، عرق شاه تره، عرق بیدمشک، عرق بید، عرق نعنا، عرق پونه، عرق بومادران و... نیز از جمله عرقیاتی است که طبع سرد و تر دارند و با نوشیدن آن می‌توانید از گرمازدگی جلوگیری کنید.

دراین روزهای گرم سال مراقب بیماران، کودکان و سالمندان باشید. افرادی که سلامت جسمی هم بهره‌مند هستند لازم است نکات ایمنی را جدی بگیرند تا این روزهای گرم نیز سپری شوند و هوای خوش پاییزی شروع به وزیدن کند.