عوارض و نحوه مصرف مکمل‌های غذایی و هورمون رشد را جدی بگیرید

دیگر وارد هر محله‌ای شوید در کنار سوپرمارکت‌ها و بنگاه‌های املاک؛ باشگاه‌های بدن‌سازی هم جزو جدایی‌ناپذیر محله‌ها شده‌اند! باشگاه‌هایی که مشتری‌های فراوانی هم دارند و چه زنان و چه آقایان به امید داشتن بدنی متناسب و خوش‌فرم به آنجا می‌روند. در این میان آنچه باعث نگرانی در این باشگاه‌ها می‌شود مصرف نادرست و اشتباه از مکمل‌های غذایی و هورمون‌هایی است که بی‌برنامه و بدون نظارت متخصص در این مکان‌ها مصرف می‌شود. همین موضوع هم باعث شده تا کسانی که به این باشگاه‌ها می‌روند با وجود پرداخت هزینه‌های هنگفت به ایده‌آل لازم نرسند یا در سیستم بدن‌شان مانند قلب، کبد، کلیه و حتی اعصاب‌شان دچار اختلالات جبران‌ناپذیر شوند.

مکمل غذایی به وعده غذایی تبدیل شده

به عقیده بسیاری از کارشناسان تغذیه، مکمل غذایی یک ماده پذیرفته شده در دنیای ورزش است. اما لازم است تا این مکمل غذایی زیرنظر متخصص تغذیه و مربی بدن‌ساز و نه به شکل سرخود مصرف شود. مشکل اساسی که در این میان وجود دارد گرایش به سمت موادی است که به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود و مجوز وزارت بهداشت ندارد. همین موضوع نیز باعث می‌شود تا به راحتی روی بسته‌های این اجناس قاچاق در بسیاری از موارد با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری نام و تصویر برندهای معتبر و معروف را حک کنند بدون آنکه مصرف‌کننده متوجه شود این مکمل غذایی دارای کیفیت مطلوب نیست. متاسفانه اکثر جنس‌های قاچاق شیرخشک و چند هورمن داخل آن دارد که به هیچ عنوان تاثیر مثبت نخواهند داشت.

بهتر است بدانید اگر در روز به 120 گرم پروتئین نیاز باشد بخشی از آن را باید از غذا گرفت و بخشی از آن را هم اگر نیاز باشد که معمولا برای ورزشکارهای حرفه‌ای نیاز خواهد بود از طریق مکمل به بدن می‌رسانند. همانطور که از نام آن مشخص است «مکمل» یعنی «تکمیل‌کننده» غذا؛ اما متاسفانه این اتفاق برعکس شده است. یعنی مکمل به جای آنکه کامل‌کننده باشد برای بسیاری به وعده غذایی تبدیل شده که کاملا اشتباه است.

غلبه عقاید شخصی بر واقعیت

یکی از مشکلات موجود در استفاده نادرست از مکمل‌های غذایی به دلیل ناآگاهی مصرف‌کننده است. معمولا عقاید شخصی بر روی واقعیت‌ها بسیار غلبه دارد. در حالی که ورزشکارهای حرفه‌ای در دنیا، علمی و حساب شده جلو می‌روند. چون مصرف دوزهای بالا باعث مشکل خواهد شد. در کل هر مواد غذایی و دارویی چه بیش از اندازه چه به میزان کم استفاده شود عوارض خود را خواهد داشت. مثلا نور آفتاب، کم به بدن برسد عوارض خودش را دارد و بیش از اندازه هم برسد عوارض منفی خود را بر روی بدن نشان خواهد داد. مکمل‌های غذایی هم باید به اندازه استفاده شود. منتهی مصرف مواد پروتئینی باید بسیار حساب شده‌تر و زیر نظر متخصص و مربی صورت گیرد.

متاسفانه ورزشکارها تصورشان بر این است که «عضله» یعنی فقط پروتئین! در حالی که اینطور نیست. برای همین به مصرف پروتئین بسیار اعتقاد دارند و همین باور اشتباه موجب مصرف بسیار بالا و بدون حساب و کتاب‌شان می‌شود. چون فکر می‌کنند هرچقدر بیشتر مصرف کنند بهتر است و عضله‌ها  به سرعت خود را نشان می‌دهند!

مصرف غلط مکمل‌های غذایی به کبد و کلیه آسیب می‌زند

بیشترین آسیب استفاده نادرست از مکلمل‌های غذایی به کبد و بعد از آن کلیه وارد خواهد شد. همچنین تنظیم و تعادل نیتروژن بدن را بهم می‌ریزد. پروتئین زیاد آب زیاد می‌خواهد و معمولا مصرف بالای پروتئین با آب زیاد همراه نیست. به همین دلیل آب بدن هم کم می‌شود و دفع مواد به کلیه‌ها فشار می‌آورد و در دراز مدت آسیب‌زا می‌شود.

هورمون رُشد، با دو اثرت مثبت و چندین اثر منفی جبران‌ناپذیر

یکی دیگر از معضلات بدن‌سازی به جز استفاده غلط از مکمل‌های غذایی مصرف غلط و اشتباه مواد هورمونی است. چون عوارض بالایی مثل اختلال سیستم عصبی، مرگ ناگهانی، بالا رفتن انسولین بدن،‌ مشکلات قلبی و عروقی را به همراه دارد که تمامی آنها جبران‌ناپذیر هستند. به عنوان مثال مصرف هورمون رُشد یا سوماتروپین بسیار شایع است. این هورمون طبیعی بدن انسان بوده و اثراتی روی بدن انسان می‌گذارد که چربی را کم و بافت عضلانی را افزایش می‌دهد. این دلیلی شده که ورزشکارها سراغ این ماده می‌روند و متاسفانه مصرف رو به رشد آن زیاد شده است. این هورمون دو اثر مثبت دارد که درباره آن به شکل غلو شده‌ای تبلیغ می‌شود. اما اثرات منفی آن بسیار زیاد است که این دو اثر مثبت در کنار اثرات منفی‌اش به هیچ عنوان نمی‌ارزد. عوارضی که این مواد بر روی بدن می‌گذارد بلندمدت است و مصرف بی‌رویه این مواد 2 تا 10 سال بعد نتیجه سوء‌اش را نشان می‌دهد.

لزوم ایجاد باشگاه‌های بدن‌سازی ویژه هر رشته ورزشی

لازم به ذکر است اگر تمرین‌های فیزیکی درست نباشد به جای سازگاری، عدم سازگاری به وجود می‌آید. اصول تمرینی به قدری گسترده است که هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند تمام اصول را می‌داند. چون وقتی می‌خواهید یک برنامه تمرینی را لحاظ کنید که اصولی باشد نزدیک به 50 فاکتور را باید در نظر گرفت. بسیاری نمی‌دانند این 50 فاکتور چیست. حتی این 50 فاکتور برای یک رشته ورزشی است و برای هر رشته ورزشی باید فاکتورهای خود آن ورزش رعایت شود. از آنجایی که علم ورزش یک علم نوپاست و کمتر از 100 سال سابقه دارد به بسیاری از سوالات آن پاسخ داده نشده است. درنتیجه همچنان به تحقیق و پژوهش‌های مستمر نیاز است. برای همین خلاهایی وجود دارد که باعث شده هر کس برای خودش در این حرفه مدعی باشد. بسیاری از سوالات هم پاسخ داده شده، اما به آن توجه نمی‌شود. چون هر کس خود را در این حرفه مدعی و صاحب سبک می‌داند!

باشگاه‌هایی که در حال در اکثر نقاط کشور مشغول به کار هستند رویکردشان بادی‌بیلدینگ و پرورش اندام است. در صورتی که بسیاری از آنها نمی‌دانند بدن‌سازی ویژه هر رشته ورزشی کاملا با هم متفاوت‌اند. از طرف دیگر کسانی که به چنین باشگاه‌هایی تنها به منظور تندرستی و سلامتی می‌روند هم سبک و سیاق‌شان متفاوت است؛ اما در اکثر آنها چنین معیارهایی ملاک قرار داده نمی‌شود و تقریبا به یک شکل مشابه فعالیت می‌کنند. مثلا هرکس با هر ورزش و هر دلیلی که می‌خواهد بدن سالم داشته باشد به این باشگاه‌ها می‌رود در صورتی که باید هر باشگاه مخصوص به ورزش مشخص باشد تا افراد باتوجه به این تفاوت‌ها دست به انتخاب بزنند.

بنابراین بسیاری از متخصصان ورزش‌های بدن‌سازی و... بر این باورند که بهتر است باشگاه‌های بدن‌سازی ویژه هر ورزش به وجود آید تا به مرور متخصصان هر کدام از این روش‌ها نیز پرورش یافته و در این باشگاه مشغول به کار شوند. اتفاقی که درحال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته رخ داده است و چند سالی می‌شود کشورهای توسعه‌یافته نیز تلاش‌ می‌کنند تا خود را به سطح کشورهای توسعه‌یافته برسانند؛ اما به نظر می‌رسد راه درازی در پیش داشته باشند.