تاثیر گیاه ریحان بر روی سلامت بدن

بو و طعم خوش برگ‌های گیاه ریحان باعث شده است که این سبزی خوش عطر از سال‌ها پیش جای خودش را در دل سفره‌های ما ایرانی‌ها باز کرده و هرکسی با توجه به سلیقه و علاقه خودش آن را در برنامه غذایی قرار دهد. مصرف ریحان شیوه‌های مختلفی دارد. می‌توان آن را خورد، دم کرد، پخت یا حتی به شکل له شده و موضعی روی قسمت‌های مختلف بدن گذاشت. خوردن کباب کوبیده سنتی با نان و ریحان ترکیبی است که کمتر کسی آن را تجربه نکرده باشد. قرار گرفتن آن در کنار سبزی‌هایی مثل تره، شاهی، جعفری، تربچه، پیازچه و... که اصطلاحا به آن «سبزی خوردن» می‌گویند، طرفداران زیادی دارد و با غذاهای مختلف خورده می‌شود. با این حال کسانی که خواص بی‌شمار ریحان را می‌دانند و آن را به خاطر فواید زیادی که دارد مصرف می‌کنند، زیاد نیستند. به همین منظور تلاش‌مان بر این است تا در ادامه به برخی از خاصیت‌های این سبزی محبوب اشاره کنیم تا از این به بعد آن را به خاطر تاثیری که بر سلامتی‌ می‌گذارد مصرف کنید.

خاصیت دارویی ریحان

ریحان جزو گیاهان دارویی است و به همین دلیل در طب سنتی، داروسازی و پخت و پز کاربرد فراوانی دارد. این گیاه تند با عطر شیرینش در کشورهای جنوب آسیا محبوبیت بیشتری دارد. برگ این گیاه غنی از موادی است که برای سلامتی پوست، مو و درمان بسیاری از بیماری‌های قلبی، سرطان به خصوص سرطان سینه، دیابت، یبوست و اسهال و حتی افسردگی و استرس به کار می‌آید. جوشانده این گیاه که به چای ریحان معروف است در درمان سردرد استفاده می‌شود. مصرف برگ ریحان باعث ایجاد آرامش در فرد شده و استرس و افسردگی را کاهش می‌دهد. نکته جالب دیگری که در مورد ریحان وجود دارد این است که برخلاف تصور عموم، طبع این گیاه گرم و خشک است و در ترکیب با ماست، پنیر و... برای جلوگیری از سردی مزاج و مشکلات ناشی از آن بسیار مفید است. البته این طبع گرم باعث ایجاد خواص ضد دردی این گیاه هم شده است و می‌توان آن را برای تسکین دردهای بدن هم استفاده کرد.

خواصی که کمتر کسی از آن خبر دارد

برگ ریحان دارای خواص ضدباکتریایی است و گنجاندن آن در رژیم غذایی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر انواع باکتری‌های مضر می‌شود. ریحان سرشار از خواص ضدالتهابی قوی هم هست. متاسفانه مصرف بیش از حد داروهای ضدالتهاب مثل آسپرین، ایبوپروفن و سیکلواکسیژناز باعث بروز عوارض ناخواسته می‌شود در حالی که ریحان درمان طبیعی و بدون عارضه‌ای برای رفع التهاب‌ها محسوب می‌شود. این گیاه همچنین یک داروی طبیعی در درمان سرفه‌های مزمن هم هست. از فواید دیگر این گیاه می‌توان به تاثیر آن بر روی سلامت چشم‌ها اشاره کرد. حدود 100 گرم برگ ریحان حاوی مقادیر کافی ویتامین A بوده که برای حفظ سلامت چشم و بینایی لازم است. ویتامین A و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ریحان در کاهش خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا که به آن تباهی لکه زرد هم گفته شده و یکی از عوامل شایع کوری در سنین بالا محسوب می‌شود، موثر است. از برگ ریحان برای درمان درد چشم هم استفاده می‌شود. برای این کار کافیست قبل از خواب دو قطره آب ریحان تازه در چشم ریخته و برای درمان قطعی باید این کار را چندین بار تکرار کرد.

تاثیر ریحان روی دستگاه گوارش و مجاری ادراری

مصرف چای ریحان باعث تقویت عملکرد کلیه‌ها می‌شود. اگر مخلوط آب تازه ریحان و عسل، به مدت 5 تا 6 ماه استفاده شود برای درمان قطعی سنگ کلیه مفید خواهد بود. ریحان برای درمان بیماری‌های معده هم مفید است. آب ریحان تازه، درمان طبیعی و موثر انقباضات و درد معده خواهد بود. از دیگر خواص جالب این گیاه می‌توان به تاثیر آن بر حافظه اشاره کرد، بخور روغن دانه ریحان برای تقویت حافظه و تمرکز عالیست به علاوه استنشاق این بخار خستگی را از تن بیرون کرده و برای تقویت ذهن بسیار مفید است.

تاثیرات روحی و روانی ریحان

خوردن ریحان به شکل‌های مختلف باعث کاهش ترشح کورتیزول می‌شود. این ماده یکی از هورمون‌های موثر در تغییرات استرس افراد است. سطح بالای این هورمون باعث ایجاد اختلالات هیجانی، افسردگی شدید، اضطراب، چاقی عصبی به خصوص در ناحیه شکم می‌شود. بنابراین خوردن برگ‌های ریحان عامل خوبی برای جلوگیری از پیامدهای وجود این هورمون در بدن خواهد بود. طبق مطالعات انجام شده ریحان برای درمان آسم هم مفید است و می‌تواند مشکلات تنفسی و ریوی را برطرف کند.  

ریحان و درمان مشکلات پوستی

اگر افراد به ریحان و استعمال خارجی آن حساسیت نداشته باشند، می‌توانند از آن برای درمان مشکلات مختلف پوستی خود استفاده کنند. برگ ریحان دشمن جای نیش حشرات است. مخلوط ریحان تازه و روغن زیتون یکی از بهترین راه‌ها برای تسکین و درمان گزیدگی حشرات است. خواص ضدالتهابی و ضد باکتریایی ریحان برای درمان آکنه هم مفید است. برای رفع جوش سر سیاه کافیست برگ‌های ریحان را مرطوب کرده و آن را روی بینی قرار داد. پس از 5 دقیقه اثری از این جوش‌ها روی پوست باقی نخواهد ماند. ترکیبات موجود در ریحان مانند تیمول و کامفن برای درمان خارش و عفونت‌های پوستی موثر است. کامفن همچنین خاصیت خنک‌کنندگی هم دارد. کافیست مقداری برگ ریحان تازه را له کرده و روی مناطق مورد نظر قرار داد و بعد از یک ساعت با آب گرم شست تا از شر خارش و عفونت های پوستی هم خلاص شد. روغن طبیعی و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ریحان از پوست لایه‌برداری کرده، پوست را تمیز و درخشان می‌کند، منافذ آن را می‌بندد و تاثیر شگفت‌انگیزی در روشن کردن رنگ پوست دارد. مصرف ریحان برای درمان اگزما هم مفید و موثر است. آنتی‌اکسیدان و فلاونوئیدهای موجود در برگ ریحان خاصیت ضد پیری دارد و از بروز چین و چروک‌های ناخوشایند پوست جلوگیری کرده، آن را سفت و محکم می‌کند.

ریحان و مو

افرادی که سرشان شوره می‌زند یا موهای‌شان خیلی زود و سریع سفید شده است می‌توانند روی ریحان حساب کنند. این افراد می‌توانند هر روز از دمنوش ریحان میل کنند و تاثیر جالب آن را روی کندی روند سفید شدن موهای‌شان ببینند. استفاده از ماسک ریحان همراه با روغن نارگیل هم برای از بین رفتن شوره سر توصیه می‌شود. این ترکیب همچنین می‌تواند موهای شما را درخشان کند و ظاهر زیبایی به آن ببخشد. می‌توان از ریحان برای درمان خانگی گوش درد، اسهال، حالت تهوع، سرماخوردگی و... هم استفاده کرد؛ اما هر کدام، روش خاص خودشان را دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.

مضرات ریحان

دانستن معایب و ضررهای مواد غذایی مختلف مثل دانستن فواید آن لازم است. مصرف ریحان هم در کنار تمام محاسنی که دارد ممکن است برای سلامتی مضر و گاهی هم خطرناک باشد. این گیاه می‌تواند به صورت موقت در زنان و مردان سبب کاهش باروری شود. اصولا توصیه می‌شود که زنان در دوران بارداری خود کمتر از ریحان استفاده کنند. ریحان اثر داروهای رقیق‌کننده خون و ضد دیابت را هم بیشتر می‌کند بنابراین برگ‌های ریحان ممکن است برای مصرف‌کنندگان این داروها خطرآفرین باشد. آهن موجود در برگ‌های ریحان مصرف آن را با محدودیت رو به رو کرده است؛ چراکه جوییدن زیاد برگ‌های سرشار از آهن آن می‌تواند دندان‌ها را بپوساند.

اما در هر صورت ریحان به خاطر اثرات خوبی که بر بدن دارد به «اکسیر زندگی» معروف است و در فرهنگ‌های مختلف آن را محترم می‌دانند؛ اما نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد. این گیاه با تاثیری که روی ناباروری افراد یا انقباضات رحم در دوران بارداری دارد حتی می‌تواند نقطه مقابل «اکسیر زندگی» باشد و جلوی تولیدمثل را بگیرد. ریحان را هم باید با دقت مصرف کرد تا ضرری نداشته باشد.