آیا می‌توان به محصولات لبنیات سنتی اعتماد کرد؟

گرانی محصولات گوناگون از جمله محصولات اولیه که مربوط به خورد و خوراک می‌شود موجب شده است تا بسیاری به دنبال راهکارهای جایگزین و مواد غذایی ارزان قیمت‌تر باشند. برای همین ممکن است برخی به سراغ مراکز خریدی بروند که چندان معتبر نبوده یا نظارت کلی بر روی آنها صورت نمی‌گیرد. از سوی دیگر برگشت به گذشته و استفاده از محصولاتی که به صورت فله‌ای و نه بسته‌بندی به فروش می‌رسد هم رو به افزایش است. از جمله این موارد می‌توان به محصولات لبنی اشاره کرد که این روزها باب شده و گفته می‌شود بیشتر از محصولات بسته‌بندی، کارخانه‌ای و پاستوریزه دارای مواد مفید هستند. همچنین قیمت مناسب این محصولات موجب شده تا بسیاری ترجیح دهند به جای خرید لبنیات کارخانه‌ای به سراغ لبنیات سنتی بروند که احساس می‌کنند از کیفیت بهتری هم برخوردار هستند. اما نکته حائز اهمیتی که جا دارد در این گزارش به آن اشاره کنیم میزان اعتماد به چنین لبنیاتی‌هایی است که تا چه حد بهداشت و اصول بهداشتی را رعایت کرده و محصولاتی که ارائه می‌دهند به دلیل عدم نظارت تا چه حد ممکن است برای بدن مضر باشند؟

در حال حاضر می‌بینیم که لبنیات سنتی‌ بیشتر از گذشته به صورت قارچ‌ گونه‌ای رشد پیدا کرده‌اند و در هر کوچه و خیابانی می‌توان آنها را دید؛ اما بارها و بارها تاکید شده است که این محصولات استاندارد و پاستوریزه نیستند. البته موافقان مصرف لبنیات سنتی می‌گویند شیر و محصولات لبنیات سنتی‌ها، طعم و مزه اصلی را دارد، چربی آن کافی و طبیعی است و به همین دلیل مردم بیشتر از این نوع لبنیات‌های سنتی استقبال می‌کنند. این در حالی است که گفته می شود شیرهای این لبنیاتی‌های سنتی از شیرهای درجه دو و درجه سه تهیه شده‌اند. اگر هم از محصولات درجه یک تهیه شده باشد ممکن است شرایط حمل و نگهداری درست و بهداشتی نداشته باشد و باعث آلودگی آن شده که نتیجه آن آسیب به مصرف‌کننده خواهد بود.

لبنیات سنتی و افزایش امکان ابتلا به بیماری

همانطور که می‌دانید محصولات لبنیاتی که در کارخانه‌ها تولید می‌شود تحت کنترل و نظارت دولت، وزارت بهداشت و سازمان و غذا و دارو هستند؛ اما لبنیات‌های سنتی چنین نظارتی بر روی آنها وجود ندارد و چون  قیمت مصوبی هم ندارند و دست تولید کننده آن برای بالا بردن قیمت، آزاد است؛ در نتیجه می‌توانند به هر قیمتی که در نظر دارند محصولات خود را با هر کیفیتی به فروش برسانند و در برابر هیچ مسئول و ارگانی هم پاسخگو نباشد.

بهتر است بدانید معمولا شیرهای فله‌ای مورد استفاده برای تهیه لبنیات سنتی، شیرهایی با بار میکروبی بسیار بالا و کیفیت بهداشتی پایین هستند. ضمن اینکه آنتی‌بیوتیک‌ها و بازدارنده‌های رشد هم در چنین شیرهایی وجود دارد که کارخانه‌های صنعتی با آزمایش شیرها قبل از تحویل گرفتن آنها، وجود آنتی‌بیوتیک‌ها و بازدارنده‌های رشد در این شیرها را بررسی می‌کنند تا محصول نهایی‌شان با مشکلی رو به رو نشود؛ اما تولید کنندگان کوچک‌تر این امکان را ندارند و چنین کاری را هم انجام نمی‌دهند. از این رو، امکان ابتلا به تب مالت، مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی و انواع بیماری‌هایی با منشاء میکروبی مانند اسهال یا استفراغ با مصرف لبنیات سنتی، مخصوصا برای کودکان، سالمندان و خانم‌های باردار بالا می‌رود.

عوارض کوتاه مدت و بلند مدت استفاده از لبنیات سنتی

مصرف لبنیات سنتی غیربهداشتی عوارضی را هم به همراه خواهد داشت که برخی از این عوارض شامل اسهال و استفراغ می‌شود و در کوتاه مدت این عوارض خود را نشان می‌دهد؛ اما مشکل اصلی در مورد مصرف لبنیات سنتی این است که بسیاری، نمی‌دانند می‌توان بیماری‌های مختلفی را به مصرف چنین محصولاتی ربط داد. مثلا در موارد زیادی افرادی که مبتلا به تب مالت می‌شوند، اصلا یادشان نمی‌آید کجا و چه چیزی خورده‌اند که باعث شده به این بیماری مبتلا شوند. در صورتی که اکثر آنها به دلیل خوردن شیرهای سنتی این اتفاق برایشان افتاده است. از طرف دیگر، در موارد زیادی هم عوارض ناشی از مصرف لبنیات سنتی و فله‌ای مانند مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی، خود را در طولانی مدت نشان می‌دهد. در این صورت، پزشک به دلیل این مقاومتی که در بدن ایجاد شده، مجبور می‌شود آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تری را برای فرد تجویز کند که هم عوارض و هم هزینه‌های بیشتری را متحمل خواهد کرد.

لازم به ذکر است نه سازمان نظام پزشکی، نه وزارت بهداشت و نه دامپزشکی نظارتی بر فعالیت این فروشگاه‌ها ندارند. پس چه بهتر از جایی خرید کنید که نظارت‌های لازم بر روی چنین محصولاتی صورت می‌گیرد تا در صورت مشکل بدانید که جایی وجود دارد نسبت به مشکل پیش آمده پاسخگو است.

طرفداران لبنیات سنتی این توصیه‌ها را بخوانند

اگر همچنان طرفدار شیر و لبنیات سنتی هستید بهتر است چند توصیه را به شما گوشزد کنیم. اول از همه اینکه از جایی لبنیات سنتی تهیه کنید که بدانید سال‌هاست به این شغل مشغول است و مورد اعتماد مشتری‌هایش بوده و باتوجه به اینکه این لبنیاتی مشتری‌های خود را دارد و دوست ندارد آنها را از دست بدهد درنتیجه محصولاتی را به فروش می‌رساند که از آن اطمینان دارد و به کیفیت محصول خود اهمیت قائل می‌شود.

از طرفی بهتر است به جای تهیه ماست، سرشیر، پنیر و... شیر خام را تهیه کرده و آن را بعد از خرید به مدت 45 دقیقه حسابی بجوشانید. زمانی که خوب شیر را جوشاندید در صورت نیاز می‌توانید آن را به ماست، پنیر و... تبدیل کرده یا سرشیر آن را بگیرید و آنچه خود به صورت خانگی تهیه کرده‌اید را مصرف کنید. ماست و پنیر زدن هم کار چندان سختی نیست. با یک بار انجام دادن متوجه می‌شوید که خودتان می‌توانید در این زمینه خودکفا شده و آنها را درست کنید. همچنین بهتر است هر بار که می‌خواهید شیر را بخورید آن را یک بار بجوشانید و سپس مصرف کنید. در غیر این صورت ممکن است شیر خراب یا به اصطلاح تُرش شده باشد که نتیجه مصرف آن جز مسمومیت نخواهد بود.

در صورتی که این نکات بهداشتی را رعایت کنید می‌توان امیدوار بود با مصرف شیر سنتی اتفاقی برای‌تان نخواهد افتاد. اما باز هم ما از حرف‌مان بر نگشته‌ایم و همچنان توصیه‌مان به شما استفاده از شیر و لبنیات پاستوریزه‌ای است که تحت نظارت وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو قرار دارد.